زنگ زدگی چیست؟

زنگ‌زدگی تغییر رنگ نارنجی-قهوه ای است که بر روی فلز تشکیل می‌شود. خوردگی هنگامی رخ می دهد که یک فلز با یک عامل اکسید کننده در محیط خود مانند اکسیژن هوا واکنش دهد. این واکنش شیمیایی می‌تواند باعث تنزل فلز در طول زمان، لکه دار کردن ظاهر آن و به خطر انداختن یکپارچگی ساختاری آن شود. هر نوع فلز خواص الکتروشیمیایی متفاوتی دارد و این خواص تعیین کننده انواع خوردگی در بخش‌های مختلف فلزات است. زنگ‌زدگی می‌تواند بر آهن و آلیاژهای آن از جمله فولاد تاثیر بگذارد. 

انواع زنگ زدگی آهن

•  زنگ آهن قرمز

 فلز زنگ زده به رنگ سرخ در می آید به دلیل بروز این نوع اکسید آهن وجود رطوبت بالا و قرار گیری طولانی مدت در مجاورت اکسیژن است.

•  زنگ آهن قهوه ای

 وسایل آهنی و فلزی‌تان به مرور تغییر رنگ داده و به رنگ قهوه‌ای آجری در می‌آیند. علت بروز این نوع خوردگی و زنگ زدگی قرارگیری لوازم آهنی در معرض اکسیژن زیاد و رطوبت پایین می باشد.

•  زنگ آهن سیاه

اگر با رنگ سیاه در لوازم آهنی و فلزی تن پس از زنگ زدن آنها مواجه شدید به این معناست که لوازم شما در معرض اکسیژن و رطوبت کمتری بودند از این رو زنگ زدگی نسبت به باقی حالت ها در مدت طولانی تری اتفاق می افتد.

چگونه از زنگ زدگی فلزات آهنی جلوگیری کنیم؟

• کاهش خراش

خراش و یا ترک های فلزی آب را نگه می دارد،هنگامی که این اتفاق می افتد، آب در تماس با آهن باقی می ماند و باعث زنگ زدگی می شود. فولاد نورد سرد نسبت به فولاد نورد گرم در برابر خوردگی مقاوم‌تر است.نورد سرد سطح صاف تری بدون بافت ایجاد می‌کند که آب را به دام می اندازد و نگه می‌دارد. اگر متوجه خراش عمیقی روی سطح فلز آهنی خود شدید، باید در اسرع وقت بر طرف شود.

• پوشش محافظ

فرو بردن اجسام فلزی در محلول آبی رنگی از آب، هیدروکسید سدیم و نیترات پتاسیم باعث ایجاد مقاومت در برابر خوردگی قوی می‌شود. محصولات تجاری پیشگیری از زنگ زدگی در قالب اسپری های آئروسل یا دستمال های پارچه ای نیز می‌توانند از اجسام فلزی، از جمله ابزار، وسایل در فضای باز، وسایل نقلیه و قطعات فلزی بزرگ در برابر زنگ زدگی محافظت کنند.

• فولاد ضد زنگ

آلیاژهای فولاد ضد زنگ حاوی آهن هستند. با این حال، فولادهای ضد زنگ به دلیل درصد بالایی از محتوای کروم واکنش پذیر، که حتی واکنش پذیرتر از آهن است، در برابر زنگ زدگی مقاومت می‌کنند.کروم موجود در آلیاژ به سرعت اکسید می‌شود و یک لایه محافظ از اکسید کروم بر روی سطح فلز تشکیل می‌دهد و از رسیدن اکسیژن به فولاد زیرین جلوگیری می‌کند.

• گالوانیزه کردن

گالوانیزه کردن، یک فرایند پوششی است که برای حفظ فولاد زیر لایه استفاده می‌شود و برای چندین سال محافظت بدون زنگ زدگی ایجاد می‌کند. در فرایند گالوانیزه کردن، یک قطعه فولاد با روی مایع پوشانده می شود. روی از فولاد به سه روش مختلف محافظت می کند. ابتدا پوشش روی به عنوان مانعی عمل می کند که از رسیدن اکسیژن و آب به فولاد جلوگیری می کند.حتی اگر پوشش خراشیده شود، روی از طریق حفاظت کاتدی از نواحی نزدیک فلز محافظت می کند. روی نسبت به اکسیژن بسیار واکنش پذیر است و به سرعت پوشش محافظ اکسید روی را تشکیل می دهد و از اکسید شدن بیشتر آهن جلوگیری می‌کند.

• تعمیر و نگهداری منظم

از آنجا که زنگ به سرعت پخش می شود، بسیار مهم است که به محض ظاهر شدن آن را خراش دهید. پس از خراشیدن، با آب گرم و صابون بشویید و یک نرم کننده فلزی یا پوشش محافظ دیگری برای جلوگیری از اکسیداسیون بیشتر اعمال کنید.

• مرطوب و خشک نگه داشتن فلزات

با پاک کردن فلزات آهنی مرطوب و خشک نگه داشتن آن‌ها تا حد امکان، جلوگیری از زنگ زدگی امکان پذیر است. اجسام آهنی محصور در محیط های مرطوب مانند گاراژ یا زیرزمین از نصب رطوبت گیر سود می‌برند. همچنین، هر نوع گل یا کثیفی که به سطح چسبیده باشد می‌تواند آب را نگه دارد، بنابراین تمیز نگه داشتن فلزات ضروری است.